afb. M. Bimmel en A.G. Oldenmenger
Bokhoven, Groensteeg 1
bouwjaar: 1946
verbouwingen: XXd
huidige functie: woning
oorspronkelijke functie: noodkerk
Bossche monumenten
Tot woonhuis omgebouwde noodkerk
door Ed Hupkens
In 1946 wordt aan de Groensteeg 1 te Bokhoven een R.K. noodkerk gebouwd. Voor de bouw van de kerk wordt gebruik gemaakt van sloopmateriaal van een vijftiende-eeuws klooster. De eenbeukige kerk met driebeukig koor heeft een T-vormig grondplan. In de jaren zeventig is de voormalige kerk omgebouwd tot woonhuis. Sinds oktober 2003 staat het geregistreerd als gemeentelijk monument. De in 1946 neergezette noodkerk aan de Groensteeg 1 te Bokhoven is in de zeventiger jaren omgebouwd tot woonhuis. Foto: Josephine Peren.Uitbouw De linkerzijgevel is aan beide einden voorzien van een uitbouw. Op de plek van het koor heeft de uitbouw een kleine klokkentoren, de klok is vernieuwd. Tussen beide uitbouwen bevinden zich vier traveeën, die geaccentueerd worden door drie lage, afgeschuinde steunberen. Het linkertravee is geleed met het enige oorspronkelijke venster in de gevel en is gevat in een gevelopening met halfsteens segmentboog en bakstenen onderdorpel. De segmentboog is boven de top geaccentueerd met vier koppen. Al de overige oorspronkelijke gevelopeningen zijn in de jaren zeventig van de vorige eeuw dichtgezet. Ze hebben plaatsgemaakt voor de huidige vensters met dubbele draaiende ramen en een deur. Het dakschild is voorzien van drie houten dakkapellen met dubbele draaiende ramen en een met pannen gedekt lessenaardak. Dakkapellen De rechterzijgevel heeft vijf traveeën met vier lage, afgeschuinde steunberen. Ieder travee heeft een venster. De rechterzijgevel heeft aan de bovenzijde een uitkragende strook metselwerk. In de gevel is een aantal gevelankers zichtbaar. Ook dit dakschild is in de jaren zeventig voorzien van drie houten dakkapellen met dubbele draaiende ramen en een met pannen gedekt lessenaardak. Sporen van altaar De gemetselde achtergevel heeft een houten overkapping/kapel met daarin vijf boognissen. Aan weerszijden van de kapel bevindt zich een dichtzetting van een voormalige vensteropening. In het interieur is nog een aantal elementen aanwezig dat verwijst naar de oorspronkelijke functie van het pand. Zo zijn er de gordelboog die het schip scheidt van het koor, de sacramentsnis en de natuurstenen verhoging waar eens het altaar heeft gestaan. | 10 |
Stadsblad woensdag 5 juni 2019 | 10
Gemeentelijk monument
Groensteeg 1
BeschrijvingAlgemeen:Na de oorlog werd in het dorp een noodkerk gebouwd aan de oostzijde van de Groensteeg. Naar verluidt, werd voor de bouw van de kerk gebruik gemaakt van sloopmateriaal dat afkomstig was van een vijftiende-eeuws klooster. De eenbeukige kerk met driebeukig koor kreeg een T-vormig grondplan. De voormalige kerk, thans in gebruik als woonhuis, is voorzien van een zadeldak dat met verbeterde Hollandse pannen gedekt is. In de jaren zeventig is deze kerk omgebouwd tot woning.Voorgevel:De tuitgevel is in het midden voorzien van een gevelopening onder een steens segmentboog. De sponning die aan de buitenzijde is aangebracht, wijst erop dat hier van oorsprong de entreedeuren van de kerk hingen. Deze deuren hebben plaats moeten maken voor een getoogd deurkozijn met moderne openslaande deuren,dat tussen de dagkanten is aangebracht. Boven deze voormalige entree bevindt zich een groot rondvenster binnen een halfsteens rollaag. Ter linkerzijde is onder een halfsteens segmentboog de huidige voordeur gepositioneerd, ter rechterzijde, eveneens onder halfsteens segmentboog, een klein venster met bakstenen onderdorpel. De dagkanten van deze twee gevelopeningen zijn gecementeerd, mogelijk zijn de gevelopeningen ingezaagd. De gevel is ter linkerzijde uitgebouwd met een klein bouwvolume, voorzien van een rondvenster met halfsteens rollaag en afgesloten met een lessenaardakje.Linkerzijgevel:De linkerzijgevel is aan de beide einden voorzien van een uitbouw. De uitbouw ter plaatse van het koor is voorzien van een klokketorentje (de klok is vernieuwd). Tussen beide uitbouwen bevinden zich vier traveeën die geaccentueerd worden door drie lage afgeschuinde steunberen. Het linkertravee is geleed met het enige oorspronkelijke venster in de gevel en is gevat in een gevelopening met halfsteens segmentboog en bakstenen onderdorpel. De segmentboog is boven de top geaccentueerd met een viertal koppen. Al de overige oorspronkelijke gevelopeningen zijn dichtgezet in de jaren zeventig om plaats te maken voor de huidige vensters met dubbele draaiende ramen en een deur. De gevelopeningen zijn voorzien van een gecementeerde omlijsting. Het dakschild is voorzien van een drietal houten dakkapellen met dubbele draaiende ramen en een met pannen gedekt lessenaardak.Rechterzijgevel:De rechterzijgevel heeft vijf traveeën die voorzien zijn van een viertal lage, afgeschuinde steunberen. Iedere travee is voorzien van een venster. Tijdens de verbouwing in de jaren zeventig zijn de oorspronkelijke glas-in-lood vensters onder | 1 |
halfsteens segmentboog dichtgezet. De vensters met gecementeerde omlijsting en dubbele draairamen die hiervoor in de plaats zijn gekomen, zijn lager in de gevel gepositioneerd. De dichtgezette gevelopening uiterst links in de gevel geeft een beeld van de oorspronkelijke situatie. De gevel is aan de bovenzijde voorzien van een uitkragende strook metselwerk. In de gevel is een aantal gevelankers zichtbaar. Het dakschild is in de jaren zeventig voorzien van een drietal houten dakkapellen met dubbele draaiende ramen en met pannen gedekt lessenaardak.Achtergevel:De gemetselde achtergevel is voorzien van een houten overkapping / kapel met daarin vijf boognissen. Aan weerszijden van de kapel bevindt zich een dichtzetting van een voormalige vensteropening.Interieur:In het interieur is nog een groot aantal elementen aanwezig dat verwijst naar de oorspronkelijke functie van het pand. Zo zijn er de gordelboog die het schip scheidt van het koor, de sacramentsnis en de natuurstenen verhoging waar eens het altaar gestaan heeft.Redengevende omschrijvingHet pand heeft monumentale waarde vanwege de gevels, de bouwmassa en de situering. Het gebouw deed dienst als noodkerk van het kerkdorp Bokhoven en heeft daarom sociaal- en cultuurhistorische betekenis. In het interieur is een aantal belangwekkende elementen aanwezig. | 2 |
Gemeente 's-Hertogenbosch
Bossche Encyclopedie |